Viêm tai giữa mạn tính là gì?
Viêm tai giữa là bệnh lý khá phổ biến xảy ra ở bất cứ đối tượng nào, thường gặp hơn ở trẻ nhỏ song hầu hết không kéo dài. Khi tình trạng viêm niêm mạc tai giữa kéo dài trên 12 tuần, bệnh không đáp ứng hoặc kém đáp ứng với điều trị thông thường được gọi là viêm tai giữa mạn tính.
Nguyên nhân và yếu tố thuận lợi gây viêm tai giữa mạn tính
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm tai giữa mạn tính, thường gặp như:
Viêm tai giữa cấp: Là nguyên nhân thường gặp nhất, xảy ra nhiều ở trẻ em. Nếu viêm tai giữa cấp không được điều trị đúng và kịp thời sẽ tiến triển đến giai đoạn chảy mủ, thủng màng nhĩ và sẽ có nguy cơ thành viêm tai giữa mạn tính.
Chấn thương: Nguyên nhân chủ yếu thường do lấy ráy tai không đúng cách gây ra thủng màng nhĩ. Sau chấn thương, nếu lỗ thủng nhỏ, màng nhĩ có thể tự lành; nếu lỗ thủng lớn, màng nhĩ khó có khả năng tự lành, dẫn đến viêm tai giữa mạn tính.
Viêm tai giữa mạn tính thường gặp hơn ở các đối tượng có yếu tố thuận lợi như: người bị suy nhược cơ thể, mắc bệnh mạn tính khiến sức đề kháng giảm, trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng, cấu trúc trong tai giữa bất thường nên dễ bị viêm nhiễm.
Cần tìm ra nguyên nhân và yếu tố thuận lợi mới có thể điều trị triệt để viêm tai giữa mạn tính, tránh bệnh kéo dài hoặc tái phát gây tổn thương thính giác và nhiều biến chứng khác.
Triệu chứng của viêm tai giữa mạn tính
Khi bị viêm tai giữa mạn tính, người bệnh có thể có những triệu chứng như:
Nghe kém: Nghe kém là dấu hiệu kín đáo, nếu chỉ viêm tai giữa mạn tính thủng màng nhĩ một bên thường sẽ khó phát hiện do người bệnh còn nghe tốt ở tai bên đối diện. Nghe kém chỉ được phát hiện tình cờ khi nghe điện thoại hoặc khi đi khám bệnh, đo sức nghe bằng máy. Tình trạng này sẽ nặng thêm khi kết hợp các yếu tố sau: lỗ thủng rộng, thời gian bệnh kéo dài, chảy mủ tai tái phát nhiều lần, …
Viêm tai giữa mạn tính có thủng màng nhĩ
Chảy dịch tai: Là tình trạng dịch chảy ra ở ống tai. Cần phân biệt giữa ráy tai ướt và dấu hiệu chảy dịch của tai giữa. Một số người bệnh bị viêm tai giữa mạn thủng nhĩ được chăm sóc tốt hoặc sức đề kháng mạnh nên không chảy dịch trong nhiều năm, khiến người bệnh quên tình trạng bệnh của mình. Vì một lý do khác, tình cờ đi khám Tai Mũi Họng và được phát hiện viêm tai giữa mạn tính.
Chóng mặt: do viêm tai giữa mạn tính ảnh hưởng đến hệ thống tiền đình.
Khi viêm tai giữa nặng gây biến chứng có thể tổn thương dây thần kinh mặt gây liệt mặt, áp xe não, viêm não hoặc màng não, áp xe ngoài màng cứng,…
Khi có những dấu hiệu như trên, người bệnh nên đến thăm khám tại chuyên khoa Tai Mũi Họng. Bằng các phương tiện hỗ trợ như: đèn soi tai, máy nội soi, máy đo thính lực... sẽ giúp chẩn đoán xác định viêm tai giữa mạn tính. Ngoài ra, có thể sử dụng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như cắt lớp vi tính xương thái dương hay chụp cộng hưởng từ sọ não khi nghi ngờ viêm tai giữa mạn tính có biến chứng.
Điều trị viêm tai giữa mạn tính
Nếu nguyên nhân gây viêm tai giữa mạn tính do vi khuẩn, người bệnh sẽ được kê thuốc kháng sinh đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch nếu nhiễm trùng nặng. Nếu viêm tai giữa mạn tính có lỗ thủng màng nhĩ, người bệnh cần dùng thuốc nhỏ tai điều trị. Ngoài ra, trong quá trình điều trị với thuốc, người bệnh sẽ cần vệ sinh tai sạch sẽ, loại bỏ mủ viêm để tăng hiệu quả điều trị. Cần lưu ý một số thuốc nhỏ tai có thể gây điếc không hồi phục nếu dùng khi màng nhĩ thủng. Vì vậy việc sử dụng thuốc cần tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
Nếu không đáp ứng điều trị với thuốc, bệnh liên quan đến cấu trúc tai bất thường hoặc viêm tai giữa mạn tính nặng, có biến chứng, người bệnh sẽ cần được phẫu thuật sớm, tránh ảnh hưởng đến thính lực về sau. Chỉ định phẫu thuật khi viêm tai giữa có kèm theo viêm xương chũm mạn tính, kèm theo cholesteatoma hoặc có biến chứng như thủng màng nhĩ, biến chứng nội sọ... hoặc có viêm tái phát mà điều trị bảo tồn không hiệu quả. Ngoài ra hiện nay chỉ định phẫu thuật được mở rộng ở trẻ em, cân nhắc phẫu thuật sớm đối với viêm tai giữa chảy mủ ở trẻ em để tránh các biến chứng về sau, bảo tồn thính lực.
Phòng bệnh
Cần tích cực và tuân thủ điều trị các bệnh như: viêm mũi họng, viêm VA... Khi bị viêm tai giữa cấp, phải được điều trị và theo dõi chu đáo. Cần chẩn đoán sớm nhằm điều trị, theo dõi, phát hiện và xử trí kịp thời các biến chứng của viêm tai giữa.
Thường xuyên giữ vệ sinh tai đúng cách, tránh bụi, nước bẩn vào tai và vệ sinh mũi họng.