BS Đào An - Khoa CĐHA Bệnh viện Bưu điện
Viêm lồi cầu ngoài khuỷu tay là bệnh gì?
Viêm lồi cầu ngoài khuỷu tay, còn được gọi là bệnh khuỷu tay quần vợt (tennis elbow). Đây là một chấn thương bệnh lý tại gân liên quan đến các cơ duỗi của cẳng tay, bám vào lồi cầu ngoài xương cánh tay.
Sở dĩ có tên gọi là bệnh khủy tay quần vợt là do những người chơi môn quần vợt thường phải sử dụng nhóm cơ tại cẳng tay. Tuy nhiên, trong thực tế chỉ có 5% số người bị viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay là chơi môn thể thao này. Sự thật là khi bạn làm việc sử dụng khuỷu quá nhiều, lặp lại một động tác nào đó của chi trên.
Triệu chứng lâm sàng
Triệu chứng phổ biến nhất là đau nhức mặt ngoài khuỷu. Đau có thể khởi phát khi chạm vào. Sau đó có thể lan đến cẳng tay và cổ tay. Sau vài tuần đến vài tháng bạn có thể thấy đau khi không làm gì cả, nhưng thường cơn đau bắt nguồn từ các các cử động cụ thể, đặc biệt là cử động duỗi thẳng cẳng tay, nâng cao bàn tay và cổ tay.
Nếu bạn có các triệu chứng sau một tuần hoặc lâu hơn hoặc nếu chúng trở nên tồi tệ hơn, thì đã đến lúc bạn nên gọi cho bác sĩ. Ngoài ra, hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Cảm giác bị yếu sức khi cầm nắm hoặc khó cầm đồ vật trong tay.
- Đau hoặc khó cử động cánh tay khiến bạn không thể thực hiện được các hoạt động hàng ngày.
- Khu vực xung quanh khuỷu tay của bạn hơi đỏ hoặc sưng tấy.
3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Nguyên nhân của viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay là sự co duỗi lặp đi lặp lại của nhóm cơ cẳng tay dùng để duỗi thẳng và nâng cao cổ – bàn tay. Các cử động lặp lại này có thể dẫn đến rách nhỏ trong gân bám vào lồi cầu ngoài xương cánh tay, lâu ngày gây viêm và thoái hóa.
Có thể gặp khi chơi các môn thể thao bóng chuyền, bóng bàn, cầu lông.... Những người làm các công việc như sử dụng chuột máy tính, vẽ tranh, thợ mộc, làm vườn...
Bệnh phổ biến ở độ tuổi 30-50.
Chẩn đoán
Bác sĩ lâm sàng sẽ hỏi về các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn. Họ sẽ kiểm tra cơn đau ở khuỷu của bạn và yêu cầu bạn thực hiện một số động tác đơn giản.
Ngoài những thăm khám lâm sàng, người bệnh sẽ được chỉ định chụp X-quang, siêu âm, chụp cộng hưởng từ (MRI) khuỷu.
4.1 Siêu âm: Đã được chứng minh là một công cụ chẩn đoán hữu ích cho chuẩn đoán. Đặc điểm:
- Tăng kích thước của gân cơ duỗi chung, cấu trúc âm không đồng nhất có các ổ giảm âm khu trú.
- Thường có vôi hóa trong gân kèm theo và sự bất thường của xương ở chỗ bám của gân. Doppler màu có thể tăng sinh mạch.
4.2. Chụp cộng hưởng từ.
Tăng kích thước và tăng tín hiệu của gân duỗi chung là dấu hiệu điển hình.
Rách một phần hoặc thậm chí toàn bộ độ dày của gân gây biến chứng viêm gân có thể gặp ở những người bệnh bị viêm lồi cầu ngoài; Đôi khi rách có thể được phân loại thành loại thấp, trung bình và cao tùy thuộc vào độ dày của vết rách, tức là < 20%, 20-80% và > 80% tương ứng
Phù quanh gân và phù tủy xương khu trú tại vị trí bám của gân với xương có thể thấy trong chấn thương bong giật.
4.3. XQ: có thể kiểm tra tình trạng viêm khớp khuỷu, 25% người bệnh có tình trạng vôi hóa phần mềm xung quanh, biểu hiện bệnh lí vôi hóa gân hoặc dính khớp do vôi.
5. Điều trị
Trước tiên, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn ngừng chơi thể thao hoặc làm một số loại công việc để cánh tay được nghỉ ngơi.
Họ có thể sẽ đề xuất liệu pháp vật lý trị liệu và các loại thuốc như aspirin, ibuprofen hoặc naproxen.
6. Làm thế nào tôi có thể phòng bệnh lí này?
- Một số thay đổi nhỏ có thể giúp giảm nguy cơ bị khuỷu tay quần vợt.
- Giữ cho cánh tay và cổ tay của bạn khỏe và linh hoạt. Tăng cường sức mạnh với tạ nhẹ. Khởi động và căng cơ trước bất kỳ hoạt động nào, đặc biệt là hoạt động liên quan đến việc thực hiện lặp đi lặp lại các chuyển động giống nhau.
- Cố gắng không thực hiện các động tác lặp đi lặp lại.
- Nếu bạn chơi một môn thể thao với một cây vợt, hãy nhờ một chuyên gia kiểm tra cây vợt của bạn để đảm bảo nó có kích thước phù hợp và vừa vặn.
Tài liệu tham khảo
1. https://pubs.rsna.org/doi/10.1148/rg.301095078
2. https://radiopaedia.org/articles/lateral-epicondylitis
3. https://www.webmd.com/pain-management/tennis-elbow
4. https://www.orthobullets.com/.../lateral-epicondylitis...